Op 9 mei ontvingen in de Cultuurfabriek nabestaanden, jongeren en gemeentebestuurders een eerste exemplaar van “Het kruis op de berg. De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal.” Auteur Constant van den Heuvel reikte de nabestaanden twee exemplaren uit, waarvan zij er eentje doorgaven aan de nieuwe generatie. Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel.
Tijdens de bijeenkomst presenteerde Petra Boelhouwer een nieuwe toevoeging over de oorlog in Veenendaal aan de multi-touchtafel in de Cultuurfabriek. Wethouder Marco Verloop opende de tentoonstelling “Bezet en bevrijd” in Museum Veenendaal, door een prachtige houtskooltekening te onthullen. De tekening over D-day is gemaakt door de jonge kunstenaar Benjamin Koops. Tijdens de zeer goed bezochte bijeenkomst spraken ook nabestaanden van de fusillade van 20 november 1944. Weduwe Betty Bausch-Polak (96 jaar) memoreerde haar oorlogsbelevenissen met haar man, slachtoffer Philip de Leeuw. Ook sprak oud-ambassadeur Erik Ader, wiens vader een van de zes slachtoffers was. Hij stelde in de geest van de zes slachtoffers te spreken door iedereen op te roepen om te protesteren tegen de schending van van mensenrechten, waar ook ter wereld.
Ader had kort daarvoor het bijbeltje teruggekregen van de heer Teus van Manen uit Veenendaal. Zijn vader ds. B.J. Ader droeg het zakbijbeltje bij zich tijdens de fusillade. De vader van de heer Van Manen stelde zich in 1944 garant om het weer terug te bezorgen aan de nabestaanden. Na een tijd van bruikleen aan Museum Veenendaal gaf de ene zoon het zakbijbeltje terug aan de andere zoon. Pianist Johan Meier verzorgde een muzikaal intermezzo met daarin verwerkt het volkslied, Psalm 27 en opus 18 (voor piano en harmonium) van César Franck. Het boek zelf kwam enige tijd geleden al in het nieuws door het beschreven bevrijdingsplan van Westerbork. Zowel de directeur van Westerbork, als van het NIOD lieten zich positief uit over het boek en toonden zich voorstander van nog meer onderzoek naar het plan. “Het kruis op de berg” is nu echter voor iedereen te koop en schrijver Constant van den Heuvel hoopt dat naar aanleiding van de uitgave mensen in de regio “hun monument weer terug hebben.” Het kruis op de berg bevindt zich op de weg van Veenendaal naar Elst en herdenkt verder nog Pieter ter Beek, Victor van den Bergh, Tom Lambrechtsen van Ritthem en Jan van de Munnik. Het boek beschrijft de persoonlijke verhalen van de zes slachtoffers.
Foto’s: Nico van Ginkel en Ronald Huffener