
DV dinsdagmiddag 22 mei bezoekt het napalmmeisje Kim Phúc het kruis op de berg. Daarvoor heeft ze een ochtend doorgebracht met leerlingen van het Ichthus College in Veenendaal.
Op 9 mei ontvingen in de Cultuurfabriek nabestaanden, jongeren en gemeentebestuurders een eerste exemplaar van “Het kruis op de berg. De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal.” Auteur Constant van den Heuvel reikte de nabestaanden twee exemplaren uit, waarvan zij er eentje doorgaven aan de nieuwe generatie. Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel.
De organisatie Christenen voor Israël organiseert in het voorjaar enkele lezingen in het kader van haar Israël-cursus. Gisteren, dinsdag 14 april 2015, heeft Betty Bausch-Polak, weduwe van Philip de Leeuw een lezing gehouden. Onder andere het monument en het nog te verschijnen boek komen aan bod.
Op woensdag 19 november opent Betty Bausch-Polak (95 jaar) in Museum Veenendaal een kleine expositie, die gewijd is aan de zes mannen die op 20 november 1944 werden gefusilleerd aan de rand van Rhenen en Veenendaal. Haar man Philip de Leeuw (30 jaar) was een van de zes. Ze zal dit doen door het laatste object eigenhandig aan de tentoonstelling toe te voegen. Daarvoor geeft zij vanaf 20.00 uur een lezing in de Cultuurfabriek over haar oorlogservaringen.
Aan de vooravond van de Duitse inval trouwden zij en na de Nederlandse capitulatie begrepen ze als Joden geen genade te hoeven verwachten van de Bezetters. Drie pogingen om naar Engeland te komen faalden en daarna volgde een periode van onderduik op diverse adressen, zoals in de Joodse verpleeginstelling “Het Apeldoornse Bos”, waar Betty het grote talent Mischa Hillesum nog heeft horen spelen op de piano en bij de historici Jan en Annie Romein. In de herfst van 1944 doken ze gescheiden onder Bilthoven, waarbij Philip terecht kwam bij onderwijsvernieuwer Kees Boeke.
Als oud-officier kreeg hij al snel een leidende positie in het gewapend verzet. Begin november liep een sabotagepoging mis en werden Betty en Philip opgepakt. Na aangrijpende verhoren, wist Philip zijn vrouw er uit te praten en zij zichzelf eruit te bluffen.
Op 20 november stond Philip met vijf anderen voor het vuurpeloton. Het kruis op de berg herdenkt deze gebeurtenis, maar de lezing van Betty Bausch-Polak vormt een unieke levende ontmoeting met dit verleden. Na de lezing en de opening is er de mogelijkheid om zelf nog even de objecten te zien. Aangrijpende hoogtepunten zijn de condoleancebrief van koningin Wilhelmina aan Betty, handgeschreven brieven van de slachtoffers Philip de Leeuw en Tom Lambrechtsen van Ritthem, het bidprentje van slachtoffer Victor van den Bergh en de Bijbel, die ds Ader in zijn binnenzak had, toen hij werd doodgeschoten. Veel materiaal is nooit eerder te zien geweest.
Entree: vijf euro.