Op vrijdag 12 juni is mevrouw Ruth Bos – Watermann overleden. Ze was de laatst nog levende onderduiker van ds. B.J. Ader en mevrouw J.A. Ader-Appels in de Groninger pastorie te Nieuw-Beerta. Met haar overlijden, is Tantje Bruins-Kuiper het laatste nog levende lid van de onderduikfamilie in de Groninger Pastorie. Voor zover bekend zijn er nu nog drie mensen in leven, die uit Amsterdam werden gered door ds. Ader. Ruth Bos-Watermann werd 95 jaar.

Ruth Watermann werd op 4 juli 1919 geboren in Bunde (Duitsland) als dochter van Julius Watermann (1876-1926) en de in Sobibor omgekomen Johanna Watermann-Löwenstein (1891- 1943). De familie woonde later in Nieuweschans.

In Amsterdam volgde ze een opleiding tot verpleegster en kreeg ze werk op de afdeling Gynaecologie van het Nieuw Israëlitisch ziekenhuis. Daar ontmoette ze haar latere echtgenoot Sam Bos, met wie ze in 1943 in ondertrouw ging. Onderduiken wilde ze niet, omdat ze anderen niet in gevaar wilde brengen.

Tijdens de grote ontruiming van het ziekenhuis op 13 augustus 1943 slaagden Ruth en Sam er in om zich te verstoppen voor de Nazi’s. Korte tijd later arriveerde ds. B.J. Ader uit Nieuw-Beerta, die Ruth wist te overtuigen van de noodzaak om onder te duiken. Zij stelde echter als voorwaarde dat ds. Ader ook een plaats zou zoeken voor haar aanstaande man en haar vriendin Miep Wonder.

Ruth Watermann werd een van de zes vaste onderduikers in de hervormde pastorie van Nieuw-Beerta. Uiteindelijk kwam ze op een ander onderduikadres, waar ze de oorlog zou overleven, evenals haar broer Herbert Watermann (1914-1993). Na de oorlog trouwden Sam Bos en Ruth Watermann. Zij kregen vier kinderen en zagen hun klein- en achterkleinkinderen.

Waarschijnlijk redde ds. Ader tussen de 200 en 300 Joodse Nederlanders. Hij betaalde er zelf voor met zijn leven. Op 20 november 1944 werd hij met vijf anderen gefusilleerd aan de rand van Rhenen en Veenendaal.

In het boek Een Groninger pastorie in de storm van de weduwe Ader werd Ruth aangeduid als Mirjam. In het boek van mede-onderduikster Johanna-Ruth Dobshiner Te mogen leven werd ze wel bij haar werkelijke naam genoemd. In het gelijknamige hoorspel dat de EO uitzond werd zij gespeeld door de actrice Nora Boerman. Te horen was Ruth Bos-Watermann in de bekroonde radiodocumentaire Fel en taai gestreden van Wiebe Klijnstra en te zien in de TV-documentaire Hier kan me niets gebeuren van Joeri Bleumer. Met haar man schreef ze de onuitgegeven memoires Brieven aan mijn kleindochter. De afkomst van Sam Bos en Ruth Bos-Watermann tot de middelbare schooltijd van hun kinderen. Met haar man was ze bereid inlichtingen te verschaffen voor het boek “Het kruis op de berg. De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal.”

Op 20 november 2014 was ze aanwezig bij de grote herdenking van de fusillade aan de rand van Rhenen en Veenendaal, waarbij ook het vernieuwde kruis op de berg in gebruik werd genomen. Na de herdenking zei ze erg blij te zijn dat ze aanwezig had kunnen zijn.

Namens het comité van ouders en docenten van het Ichthus College, die zich bezighouden met het kruis op de berg zijn we dankbaar voor de goede contacten en de praktische hulp, die wij ontvingen van de familie Bos in het afgelopen jaar. Gisteren is Ruth Bos-Watermann begraven, onze gedachten en gebeden gaan uit naar haar man, kinderen, klein- en achterkleinkinderen.

Constant van den Heuvel                                                                                                               Veenendaal, 13 juni 2015